Weinig vraag en stijgende kosten op uw kwekerij? Tijd om te groeien!

De titel van deze blog doet u waarschijnlijk met de wenkbrauwen fronsen. In tijden van teruglopende vraag en oplopende kosten - wat de laatste jaren aan de orde is - kiezen veel ondernemers er namelijk voor om op de rem te trappen. Terwijl groei in dit geval juist de oplossing kan zijn: de kostprijs per eenheid product gaat hierdoor namelijk omlaag én u bent in staat om marktkansen te grijpen. Tenminste, wanneer u ook zorgt voor flexibiliteit in uw bedrijfsvoering. Bijvoorbeeld door te kiezen voor het juiste teelt- en logistieke systeem.

Kwekers kregen de afgelopen jaren te maken met toenemende onzekerheid. Op alle fronten. “Enerzijds groeide de onzekerheid aan de vraagkant”, zegt Cor Bremmer, Commercial Director bij ErfGoed. “Ten tijde van corona viel de vraag in eerste instantie helemaal weg, om daarna flink te pieken. Na corona zakte de vraag naar kamer- en tuinplanten in; consumenten wilden hun geld weer aan andere dingen besteden. Daarnaast was de inflatie de afgelopen jaren van invloed op de vraag, net zoals het weer. Dit voorjaar verkochten kwekers bijvoorbeeld duidelijk minder, als gevolg van de vele regen.”

Tegelijkertijd stegen de kosten de afgelopen jaren fors. Onder meer van energie, grondstoffen, verpakkingsmateriaal, enzovoorts. “De oorlogen in de wereld spelen hierin een belangrijke rol”, zegt Bremmer. “Per saldo is het speelveld waarin kwekers opereren de afgelopen jaren beduidend onzekerder geworden.”

Groei als antwoord

Veel ondernemers reageren hierop door pas op de plaats te maken en eerder te kiezen voor krimp dan voor groei. Anderen stoppen vanwege gebrek aan toekomstperspectief. Terwijl groeien juist het antwoord kan bieden op de toenemende onzekerheid, geeft Bremmer aan. “Door groter te worden, reduceer je immers de kosten per eenheid product. Ofwel: je houdt de kostenstijgingen en overheadkosten in de hand.”

De extra producten moeten natuurlijk wel worden afgezet. Om dat voor elkaar te krijgen, is het zaak om flexibiliteit in te bouwen in de bedrijfsvoering. “Flexibiliteit betekent in dit geval bijvoorbeeld dat je kunt schakelen naar andere gewassen. Zodat je kunt meegroeien met afnemers en hen een breder palet aan producten kunt bieden, waardoor ze deze niet meer op andere plekken hoeven in te kopen. En door flexibel te zijn, kun je ook makkelijker schakelen naar andere marken - bijvoorbeeld de retail in plaats van de vakhandel - en marktkansen grijpen. Ofwel: flexibiliteit helpt om marktkansen te benutten en verdere groei mogelijk te maken.”

Flexibiliteit in de praktijk op de kwekerij

De hamvraag is natuurlijk hoe u in de praktijk zorgt voor flexibiliteit in uw bedrijfsvoering. Het teeltsysteem speelt hierin een sleutelrol, geeft Bremmer aan. “Belangrijk is om te kiezen voor een teeltsysteem waarin je eenvoudig kunt switchen naar andere teelten en waarbij je ook makkelijk kunt automatiseren. Dit laatste is van belang om snel te kunnen opschalen, zonder dat je ineens veel extra arbeidskrachten nodig hebt.”

Cruciaal is daarnaast om te kiezen voor een passend logistiek systeem. Wilt u bijvoorbeeld de retail gaan beleveren, dan is het zaak om te kiezen voor een logistiek systeem waarbij u in één keer grote partijen planten kunt wegpakken en piekorders kunt verwerken. “Dan kom je bijvoorbeeld uit bij een heftruck, transportbanden of trolley tracks. Ook een uniforme groei is hierbij van belang. Hierin kan bijvoorbeeld een ErfGoedVloer een sleutelrol vervullen.”

Strategisch plan voor telers

Om goed in kaart te brengen hoe de groei en flexibiliteit het beste kunnen worden vormgegeven, is het zaak om een strategisch plan op te stellen. “Hierin leg je vast hoe je stap voor stap wilt doorontwikkelen en groeien, op welke markten en producten je je dan richt en wat hiervoor nodig is. Tegelijkertijd breng je belemmerende factoren in kaart; bijvoorbeeld de beschikbaarheid van mensen met vaktechnische kennis. Wanneer je deze zaken op een rij hebt staan, jezelf hiervan bewust bent, kun je hier ook op anticiperen en dergelijke uitdagingen tijdig tackelen. Kortom: stippel een groeistrategie uit, om daadwerkelijk stappen te kunnen zetten.”

In de praktijk blijkt volgens Bremmer dat bedrijven die groeien en anticyclisch investeren ook aantrekkelijker zijn, voor klanten én medewerkers. “Ze stralen enthousiasme en doortastendheid uit en dat heeft een aanzuigende werking. Kortom: kies ook in moeilijke tijden voor groei, om je bedrijf gezond te houden. Maar doe dit wel op basis van een gefundeerde strategie en creëer flexibiliteit.”

Soms geen groei mogelijk

Bremmer geeft tot slot aan dat het opstellen van een strategisch plan soms duidelijk maakt dat verdere groei níet mogelijk is, dat er geen marktkansen liggen. “Maar dan nog is het goed om een dergelijk plan te maken. Dan weet je immers waar je staat en kun je van daaruit verder je koers bepalen.”