De glastuinbouw staat aan de vooravond van een technologische revolutie. Terwijl telers dagelijks werken aan de gezondheid van hun gewassen, bieden nieuwe innovaties ongekende mogelijkheden om ziekten voor te zijn, groeiomstandigheden te optimaliseren en de plantgezondheid te waarborgen. Artificial Intelligence (AI) staat hierbij centraal. Met slimme analyses en voorspellingen geeft AI de sector niet alleen nieuwe inzichten, maar biedt het ook praktische ondersteuning bij de uitdagingen van vandaag en morgen.
Waar telers veelal afhankelijk zijn van visuele inspecties door middel van ‘het rondje door de kas’, maakt AI het mogelijk om groei en plantgezondheid met precisie te monitoren en te voorspellen. Met toepassingen zoals machine learning en computer vision kunnen telers ziektepatronen herkennen, groeicondities analyseren en zelfs maatregelen automatiseren. AI opent hiermee nieuwe deuren voor een toekomst van datagedreven teeltmanagement.
Door geavanceerde systemen, zoals het ErfGoed WaterSystem, wordt de kracht van AI versterkt. Corné Verduijn, Manager WaterSystems bij ErfGoed, legt uit: “Met ons WaterSystem kunnen allerlei gegevens worden vastgelegd over cruciale factoren zoals de waterkwaliteit en bemesting, maar bijvoorbeeld ook gegevens over energieverbruik van pompen. Dit geeft de kweker heel waardevolle data, niet alleen over de teelt, maar ook of er bijvoorbeeld onderhoud nodig is.”
Cor Bremmer, Operational Director bij ErfGoed, geeft aan dat het AirFlow System hier nog een extra dimensie aan toevoegt. “In deze eb- en vloedvloer met beluchtingsmogelijkheden, heb je nog een extra mogelijkheid om te sturen op een optimaal microklimaat voor de planten.”
Cor Verdouw is Senior Onderzoeker Supply Chain & Business Informatics bij Wageningen University & Research en is gespecialiseerd in de toepassing van nieuwe technologieën, zoals AI. Hij licht toe: “Met AI kun je risico’s veel eerder in kaart brengen, gericht scouten en zelfs preventief handelen. De koppeling van data en slimme algoritmes maakt het mogelijk om concrete acties te plannen, zoals bijvoorbeeld het opzetten van water in de ErfGoedVloer om de temperatuur en luchtvochtigheid te reguleren en het plaatsspecifiek inzetten van gewasbescherming en belichting. Je kunt met de beschikbare data de groeicondities in de kas echt optimaliseren.”
Een belangrijke voorwaarde voor AI is een infrastructuur om verschillende datastromen te verwerken en te integreren. Met de sensoren wordt een schat aan informatie verzameld over onder meer de bodemcondities, het waterbeheer en het microklimaat rondom de plant. Door deze te combineren met externe bronnen, zoals weersdata, ontstaat een compleet beeld van de teeltomgeving. Deze datagedreven aanpak helpt telers niet alleen bij het identificeren van problemen, maar ook bij het optimaliseren van watergebruik, energieverbruik en de plantgezondheid.
Verdouw benadrukt dat integratie cruciaal is: “Veel systemen werken nog los van elkaar. Een geïntegreerde aanpak, waarin data uit verschillende bronnen samenkomt, is essentieel om echt stappen vooruit te zetten. Door de systemen volledig te integreren en data te combineren, kunnen telers met AI op maat gemaakte inzichten verkrijgen om betere beslissingen te nemen.”
De kracht van AI ligt niet alleen in het analyseren van data, maar vooral in het omzetten van inzichten naar concrete acties. Sensoren kunnen bijvoorbeeld veranderingen in de bodemcondities of in het microklimaat rondom de planten signaleren, waarna AI-systemen automatisch voorstellen doen voor acties. Verdouw legt uit: “AI-systemen kunnen telers ondersteunen bij het nemen van beslissingen, maar ook zelf, autonoom aansturen op actie. De systemen kunnen bijvoorbeeld taken geven voor aangepaste beluchting of irrigatie. Denk ook aan taken voor robots voor het gericht spuiten van gewasbeschermingsmiddelen of aan drones om op heel specifieke locaties in de kas roofmijt uit te zetten.”
Bremmer ziet er het voordeel van in: “Dit zorgt niet alleen voor efficiëntere bedrijfsvoering, maar ook voor een duurzamer gebruik van middelen. Meer precisie leidt namelijk tot minder verspilling van de middelen. Dit zal uiteindelijk leiden tot kostenbesparingen én een kleinere ecologische footprint; iets wat in de toekomst ook steeds belangrijker zal worden. Bovendien zorgt het voor een optimalisatie van de plantgezondheid en is de kweker in staat een gezond en sterk gewas te kweken.”
De rol van AI gaat verder dan optimalisatie. Het biedt telers ook de mogelijkheid om transparanter te werken en zich beter te kunnen verantwoorden richting afnemers en regelgevers. “Met de data uit sensoren in systemen zoals het WaterSystem kunnen kwekers aantonen dat hun watergebruik duurzaam en verantwoord is,” aldus Verduijn. “Dit kan het vertrouwen in de sector uiteindelijk versterken.”
Hoewel de technologie nog volop in ontwikkeling is, worden de eerste praktische toepassingen al breed ingezet. Volgens Verdouw zal AI de komende jaren alleen maar verder integreren in de glastuinbouw: “Wat nu nieuw lijkt, wordt over een paar jaar gemeengoed. Het wordt zelfs mogelijk om teeltprocessen volledig op afstand te monitoren en aan te sturen, wat bijvoorbeeld interessant is voor internationale productielocaties. Ook kan AI helpen bij de schaarste van arbeid door steeds meer routinetaken te kunnen automatiseren.” Hij benadrukt dat het wel zaak is om bewust om te gaan met risico’s van AI zoals betrouwbaarheid, desinformatie, veiligheid en eigendomsrechten.
De toekomst van plantgezondheid ligt in een slimme, datagedreven aanpak. Door gebruik te maken van AI kunnen telers niet alleen hun teeltprocessen optimaliseren, maar ook bijdragen aan een duurzamere sector. De ontwikkelingen gaan snel en de bedrijven die deze technologie omarmen, plukken uiteindelijk de vruchten van betere resultaten, lagere kosten en een weerbare plant.