De belangrijkste winstpunten van potrobots op de ErfGoedVloer

Het oppakken, neerzetten en wijder zetten van potten vergt veel tijd en arbeid. Steeds meer potplantentelers kiezen ervoor om deze werkzaamheden te automatiseren, zo signaleert Degramec. Met de inzet van een robot besparen ze volgens het Belgische bedrijf arbeid, maar kan ook sneller en preciezer worden gewerkt. Voorwaarde is wel dat de diversiteit in potmaten en -soorten niet te groot is. “De ‘potrobots’ gaat prima samen met een ErfGoedVloer, aangezien deze vloer bijdraagt aan een uniforme groei. En hoe uniformer het gewas, hoe beter de robot tot zijn recht komt.”

Degramec is geen onbekende naam binnen de tuinbouwwereld. Het bedrijf, gevestigd in het Belgische Lochristi, richt zich namelijk al 25 jaar op de automatisering van processen op kwekerijen. “Hierbij gaat het in veel gevallen om processen die te maken hebben met de interne logistiek”, vertelt Maarten Acke. Hij is bij Degramec onder meer verantwoordelijk voor de verkoop en klantcontacten. “De machines en automatiseringsoplossingen die we bieden, leveren we aan potplantentelers wereldwijd, maar met name aan kwekerijen binnen een straal tot 500 kilometer rond ons bedrijf. Op die manier kunnen we een goede service waarborgen.”

Oppakken, neerzetten en wijder zetten

Voor toepassing op de ErfGoedVloer biedt Degramec met name ‘zelfrijdende, mobiele potrobots’. Deze kunnen telers inzetten voor het neerzetten, wijder zetten en oppakken van potten. “We hebben verschillende soorten autonoom werkende robots, die zich meestal op rupsbanden door de kas  of over het containerveld bewegen”, vertelt Acke. “De eerste is de Degraplace, die potten met een hefvork van een vaste of losse transportband neemt en op grond zet. Daarin is deze robot uniek; er is geen ander systeem waarmee je automatisch potten van een transportband in de kap kunt nemen. Ook kan deze machine de potten later weer oppakken en eventueel wijder zetten.”

De Degraplace kan volgens Acke vijf- tot zesduizend 12 centimeter-potten per uur neerzetten. “Hierdoor heeft een ondernemer gemiddeld één tot twee medewerkers minder nodig dan wanneer de potten handmatig moeten worden vastgepakt. Daarbij bespaar je fysiek zware arbeid. Hierdoor kan de investering - een Degraplace is verkrijgbaar vanaf iets minder dan 100.000 euro - vaak binnen een jaar worden terugverdiend. Overigens is de terugverdientijd wel sterk afhankelijk van de bedrijfssituatie.”

Wijderzetrobots

Daarnaast heeft het bedrijf twee robots in haar assortiment, die specifiek kunnen worden ingezet om potten wijder te zetten. Deze robots - de Terra Spacer en de Compact - worden ‘gevuld’ met een heftruck. “Met deze machines spaar je de arbeidsuren voor het wijder zetten uit, daarnaast worden de potten nauwkeurig en altijd op dezelfde afstand gepositioneerd. Zet je hiervoor arbeidskrachten in, dan varieert de afstand tussen de potten dikwijls. Ook een heftruck met een ketting uitzetvork is doorgaans minder nauwkeurig.”

De Terra Spacer kenmerkt zich volgens Acke door een hoge capaciteit; de machine kan zo’n 10.000 12 cm-potten per uur verwerken. “Deze machine is vooral heel snel, maar ook wat eenvoudiger dan de Compact. Dat zit met name in het feit dat de potmaat en de afstand tussen de potten vastligt. Dat is anders bij de Compact-robot, waarbij je kunt variëren in potmaat en afstand. Terwijl de Terra Spacer beschikbaar is vanaf 100.000 euro, moet je voor de Compact daarom toch enkele tienduizenden euro’s meer uittrekken.”

Het is lastig te zeggen hoeveel arbeid exact kan worden bespaard met de wijderzetrobots. “Maar in zijn algemeenheid zien we dat deze robots binnen enkele jaren kunnen worden terugverdiend. Zo hebben we een klant die jaarlijks vier miljoen potten wijder zet met de Terra Spacer. Na vier jaar heeft dit hem 0,8 eurocent per pot gekost. Met een dergelijk kostenniveau is een investering snel rendabel.”

Groeiende belangstelling

Het Belgische bedrijf merkt dat de belangstelling om logistieke processen te automatiseren toeneemt. Dit doordat arbeid schaarser én duurder wordt. “Aanvankelijk zetten vooral grotere bedrijven met een uniform sortiment onze robots in, inmiddels kiezen ook kleinere kwekerijen met een gevarieerder assortiment hiervoor. Ze kunnen gewoon geen mensen meer vinden die ‘potjes willen scheppen’. En het feit dat het vaak gaat om seizoensmatige werkzaamheden maakt het vinden van arbeidskrachten nog extra ingewikkeld. Een robot biedt dan soelaas.”

Toch zijn de robots niet voor elk bedrijf geschikt: een bepaalde mate van uniformiteit qua potmaat en gewassoort is namelijk noodzakelijk. “Met onze machines kun je meerdere potmaten verwerken, dus je hebt zeker de nodige flexibiliteit. Maar ergens houdt het op.”

Goede combi met ErfGoedVloer 

In de praktijk worden de robots van Degramec regelmatig gecombineerd met een ErfGoedVloer. “Onze machines gaan prima samen met de vloeren van ErfGoed”, zegt Acke. “In de meeste gevallen is de eb- en vloedvloer al aanwezig wanneer een kweker besluit om te investeren in onze machine. Wanneer sprake is van een lichtere vloer passen wij de robot  zoveel mogelijk hierop aan, om spoorvorming te voorkomen.  We kiezen dan voor een niet te zware of voor een hangende variant, die wordt bevestigd aan de kaspoot Maar fijner is natuurlijk wanneer een ondernemer ons al inseint wanneer hij de vloer gaat aanleggen. Dan kunnen wij op voorhand al aangeven wat nodig is om onze robots optimaal in te zetten. Zo kan het bijvoorbeeld raadzaam zijn om de vloer te versterken.”

Een groot voordeel van een ErfGoedVloer is volgens Acke dat deze uitermate vlak wordt aangelegd. “Onze robots bewegen zich vaak op rupsbanden door de kas. Wanneer de vloer mooi vlak is, kan de robot beter doorwerken.”. Als het pad hoger ligt dan de vloer moet wel een soort van ‘schansje’ worden gelegd, om ervoor te zorgen dat de robot van de vloer op het pad kan komen. Hierdoor kan hij niet volledig doorwerken tot aan het betonpad. De potten op de laatste meters moeten dan handmatig worden neergezet of wijder gezet.”

Herbert Huisman, Area Sales Manager bij ErfGoed, geeft aan dat een ErfGoedVloer- dankzij de zeer gelijkmatige watergift - ook zorgt voor een uniforme gewasgroei. En dit komt de werking van de robots ten goede. “Hoe uniformer het gewas, hoe sneller de robot kan werken en hoe beter hij tot zijn recht komt op een kwekerij.”

Verdere vlucht

Acke verwacht dat de belangstelling voor de robots de komende jaren een verdere vlucht neemt. Vanwege de te realiseren besparing op arbeid, maar ook omdat hiermee kwaliteitswinst wordt geboekt. “Je kunt immers preciezer werken. En doordat de weersomstandigheden steeds extremer worden, wordt het tijdsslot waarin je buiten bepaalde handelingen kunt uitvoeren kleiner. Met een robot spring je hierop in; deze heeft immers een hogere werksnelheid.”

Hij geeft tot slot aan dat kwekers - én hun medewerkers - wel met de robots moeten leren werken. “Dat kost tijd. Maar ondernemers die de robot eenmaal hebben, willen en kunnen niet meer zonder.”