Bodem- en plantschimmels bij vaste planten te lijf: 6 belangrijke tips

Schimmels kunnen forse problemen veroorzaken bij de teelt van boomkwekerijproducten in pot. De hamvraag is natuurlijk wat je als boomkweker kunt doen om schimmels te voorkomen en te lijf te gaan? Dirand van Wijk van Compas Agro geeft enkele belangrijke tips.

“Het is sowieso afhankelijk van het type gewas hoe gevoelig een boomkwekerijproduct is voor een bepaalde schimmel”, zegt Dirand van Wijk, teeltadviseur bij en mede-eigenaar van onderzoeks- en adviesbureau Compas Agro in Venlo. “Daarnaast speelt ook de cultivar een rol: de ene Prunussoort is bijvoorbeeld veel vatbaarder voor schimmels dan de andere. Kwekers proberen hier wel rekening mee te houden bij het samenstellen van hun sortiment, maar feit is natuurlijk ook dat zij willen leveren wat hun afnemers graag wensen. Ofwel: uiteindelijk blijft de marktvraag leidend.”

Tips om bodemschimmels te voorkomen

De volgende zaken zijn volgens de adviseur belangrijk om bodemschimmels te weren:

Tip 1: Voorkomen van een te natte pot

Bodemschimmels manifesteren zich met name bij extreme omstandigheden in de pot, en dan vooral wanneer deze té nat is. “Het is dus zaak om ervoor te zorgen dat het substraat niet te vochtig wordt. Onderdoor watergeven, bijvoorbeeld via een eb- en vloedvloer, kan hierbij helpen; dan is het vochtgehalte doorgaans beter onder controle te houden dan bij bovenover watergeven. Daarnaast krijgt het gewas in dit geval geen koude plens water op zijn hoofd, wat de gevoeligheid voor schimmels ook reduceert. Onderdoor watergeven is wel duurder, maar als het gaat om het onder controle houden van schimmels kent deze manier van watergeven duidelijke voordelen.”

Zorg voor een goed drainerende ondergrond, waardoor de planten niet in een plas staan. Van Wijk adviseert kwekers daarnaast om te kiezen voor een luchtig substraat - als dat past bij het gewas - , dat goed afwatert. “Ook dat helpt voorkomen dat de pot te nat wordt.”

Tip 2: Aanpassing van de watergeefstrategie

Soms werkt ook juist een té droge pot bodemschimmels in de hand. Over het algemeen is het beter om ’s ochtends water te geven, maar na een droge dag is het raadzaam om ’s avonds water te geven. De planten hebben dan meer de tijd om te herstellen.

Tips om plantschimmels te voorkomen

Om plantschimmels zo min mogelijk kans te geven, zijn volgens Van Wijk de volgende zaken van belang:

Tip 1: Voldoende en uitgebalanceerde bemesting

Volgens Van Wijk is het zaak om zowel overbemesting als een tekort aan bemesting te voorkomen. “In het groeiseizoen is een EC van 0,8 doorgaans ideaal, al zijn daar ook uitzonderingen op. Bij een EC van méér dan 1,5 is vaak sprake van overbemesting en vooral van te veel zout. Dit belemmert een plant om water op te nemen, waardoor deze gaat verdrogen en schimmels meer kans krijgen om toe te slaan. Bij een hoge EC moet de pot vochtig blijven. Tegelijkertijd kan ook een lage EC, van minder dan 0,3, ervoor zorgen dat een gewas vatbaarder is voor schimmels.”

Tip 2: Voldoende water

Het is altijd moeilijk aan te geven wanneer een plant voldoende water heeft. Dit is namelijk afhankelijk van het gewas. Een oude vuistregel is altijd nog als we de grond samenknijpen er niet te veel water uit mag lopen. Tegenwoordig wordt steeds meer gewerkt met vochtsensoren(o.a. watermarks), die de hoeveelheid vocht in de bodem/het substraat meten. Er zijn inmiddels ook systemen waarbij een koppeling is gemaakt met een app. De app laat dan zien of een grond voldoende vochtig is. Binnen de boomkwekerij geeft dit ook nog vaak beperkingen omdat er een zeer groot sortiment staat (met verschil in verdamping), planten in langere periodes opgepot worden en er vaak ook nog een verschil is in planten in kas/ tunnel en buiten. Naar de toekomst zal dit zich verder doorontwikkelen.

Tip 3: De inzet van plantversterkende middelen (biostimulanten)

Plantstimulerende middelen kunnen helpen om plantschimmels te voorkomen. Van Wijk: “Dat wordt in de praktijk steeds meer gebruikt, aangezien het pakket aan beschikbare gewasbeschermingsmiddelen verder verschraalt. Biostimulanten bevatten zowel aminozuren als meststoffen. Meststoffen zorgen ervoor dat de plant ook via het blad voeding krijgt, de aminozuren stimuleren het gewas om meer afweerstoffen te gaan produceren. De plantweerbaarheid gaat op deze manier dus omhoog, waardoor schimmels minder snel toeslaan. We bestrijden hiermee niets, maar proberen problemen te voorkomen.”

Tip 4: Het beperken van de RV

Hoe meer vocht, hoe makkelijker een schimmel kan kiemen op het blad. Zeker in combinatie met een hoge temperatuur. De voorkeur gaat er daarom naar uit om de planten droog de nacht in te laten gaan. Dat pleit er voor om ’s ochtends water te geven. “Feit is echter dat de meeste boomkwekerijproducten in de open lucht staan en dat de RV dan niet of nauwelijks te beïnvloeden is. Datzelfde geldt voor de pottemperatuur; ook daar kunnen kwekers bijna niet op sturen.”